DÀY SỪNG DA DẦU (Seborrhoeic keratosis)

DÀY SỪNG DA DẦU

(Seborrhoeic keratosis)

Dày sừng da dầu hay dày sừng tiết bã là một dạng tổn thương lành tính phát triển da. Dày sừng da dầu thường có màu nâu, đen hoặc nâu nhạt, thường xuất hiện trên đầu, cổ, ngực hoặc lưng. Tổn thương này là vô hại và không lây nhưng đôi khi gây khó chịu hay mất thẩm mỹ.

Dày sừng da dầu hay dày sừng tiết bã là một đốm mụn thịt vô hại xuất hiện như một dấu hiệu phổ biến của lão hóa da.

Bệnh hình thành bởi sự tăng đột biến tế bào sừng ở thượng bì, tăng yếu tố phát triển biểu bì và thụ thể, tăng sinh tế bào hắc sắc tố. Từ đó làm tăng sắc tố ở các mức độ khác nhau dẫn đến tổn thương.

Bệnh dày sừng da dầu không phải ung thư, bệnh thường gặp trong cộng đồng, ước tính rằng hơn 90% người lớn trên 60 tuổi có một hoặc nhiều hơn tổn thương da dạng này. Dày sừng da dầu xảy ra ở nam và nữ thuộc mọi chủng tộc, thường bắt đầu bùng phát vào những năm 30 hoặc 40 tuổi, không phổ biến ở độ tuổi dưới 20 tuổi.

2. Nguyên nhân nào gây ra dày sừng da dầu?

Nguyên nhân chính xác của dày sừng da dầu vẫn chưa rõ ràng.

Dày sừng da dầu được xem là sự thoái hóa da về bản chất. Theo thời gian, dày sừng da dầu ngày càng nhiều. Một số người sẽ gặp phải tổn thương da dạng này nhiều hơn những người khác nếu có một trong các yếu tố nguyên nhân sau đây:

·        Chứng dày sừng da dầu có thể xảy ra sau cháy nắng hoặc viêm da.

·        Vùng da ma sát có thể là lý do khiến dày sừng da dầu xuất hiện ở các nếp gấp trên cơ thể.

·        Các đột biến ổn định và vô tính hoặc kích hoạt các gen FGFR3, PIK3CA, RAS, AKT1 và EGFR được tìm thấy trong dày sừng da dầu. Những đột biến này có liên quan đến sự gia tăng theo tuổi và vị trí trên đầu và cổ, cho thấy vai trò của bức xạ tia cực tím trong những tổn thương này.

·        Dày sừng da dầu không chứa đột biến gen ức chế khối u.

2.    Các đặc điểm lâm sàng của dày sừng da dầu là gì? 

Dày sừng da dầu có thể phát sinh trên bất kỳ vùng da nào, nơi được che phủ hoặc không che phủ, ngoại trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân cũng như màng nhầy, với những biểu hiện rất khác nhau:

·        Sẩn hoặc mảng bám phẳng hoặc nổi lên trên bề mặt da

·        Đường kính từ 1mm đến vài cm

·        Da màu, vàng, xám, nâu nhạt, nâu đậm, đen hoặc các màu hỗn hợp

·        Bề mặt đôi khi mịn như sáp hoặc có nếp nhăn

·        Xuất hiện đơn độc hoặc thành nhóm ở một số khu vực nhất định, chẳng hạn như trong da đầu, dưới vú, trên cột sống hoặc ở bẹn

·        Có thể trông như dính vào bề mặt da như những chiếc gai.

 
                    Hình 1: Dày sừng da dầu


                       Hình 2: Dày sừng da dầu


                       Hình 3: Dày sừng da dầu

Trong một số rất hiếm các trường hợp, dày sừng da dầu dạng phun trào có thể biểu thị một bệnh lý ác tính tiềm ẩn bên trong, thường là ung thư biểu mô tuyến.

Bên cạnh đó, dày sừng da dầu cũng có thể phát sinh do phản ứng có hại của thuốc, chẳng hạn như adalimumab, vemurafenib, dabrafenib, 5-fluorouracil và nhiều loại thuốc hóa trị. Lúc này, dày sừng da dầu khi bị kích thích sẽ biểu hiện như là một tổn thương bị viêm, đỏ và đóng vảy. Tổn thương dạng này có thể làm phát sinh viêm da xuất huyết xung quanh dày sừng tiết bã. Đồng thời, viêm da cũng có thể làm xuất hiện dày sừng da dầu.

Tóm lại, dày sừng da dầu là một dạng tổn thương da vô hại và lành tính, thường xuất hiện dưới dạng nhạt màu, đen hoặc nâu có vị trí trên lưng, vai, ngực hoặc mặt. Dày sừng da dầu có xu hướng xuất hiện từ độ tuổi trung niên trở đi và khi làn da bị cháy nắng.

Vì dày sừng da dầu có biểu hiện khá đa dạng, khó phân biệt với ung thư da. Do đó, trong một số trường hợp, người bệnh cần thăm khám sớm để phân biệt với tổn thương ác tính và kịp thời điều trị.